 | |
| „ Poczucie własnej wartości jest najbardziej kruchą cechą ludzkiej natury i gdy raz zostanie rozbite jego rekonstrukcja jest jedną z najtrudniejszych rzeczy w świcie ”.
J. Dobson
Funkcjonuje w społeczeństwie takie powiedzenie , ze wygląd to złota moneta , zaś inteligencja to srebrna moneta ludzkiej wartości. Jednak żeby posiadać poczucie własnej wartości nie trzeba być ani pięknym ani inteligentnym.
RADY DLA RODZICÓW.
Gdy zbliża się poród pierwszego dziecka rodzice pragną , żeby było ono normalne – to znaczy przeciętne. Ale począwszy od pierwszego dnia po porodzie przeciętność nie wystarcza.
Pierwszym krokiem w budowaniu poczucia własnej wartości dziecka jest zbadanie własnych uczuć rodziców do niego. Zadajmy sobie pytania : Czy nie jesteś rozczarowany tym , że twoje dziecko jest zwyczajne ? Czy nie odrzuciłeś go czasami z powodu jego braku uroku i wdzięku ? Czy nie myślisz , że jest niemądre i głupie ? Czy nie urodziło się w trudnym dla ciebie okresie ? Czy nie chciałeś dziewczynki zamiast chłopca i odwrotnie ?
Po zbadaniu swoich najgłębszych uczuć jako kochający rodzic uczynisz miejsce dla swojego nie zawsze doskonałego dziecka. Jeżeli my jesteśmy zwyczajni dlaczego wymagamy od naszych dzieci , że będą super dziećmi.
Aby zbudować w dziecku wiarę we własną wartość trzeba pokonać cztery powszechne bariery :
1. Niewrażliwość rodzicielską. Jak najszybciej trzeba zwrócić uwagę na to co się mówi w obecności dzieci. Nie można opisywać wad dziecka gdy ono to słyszy. W ten sposób rodzic nieświadomie rozbija poczucie własnej wartości dziecka. Często także dziecko odzwierciedla wszystkie negatywy , które mówią o nich rodzice.
2. Zmęczenie i brak czasu. Rodzice często mają własne problemy i troski , nie mają chwili wolnego czasu. Wiele rodzin żyje w pośpiechu i pędzie codziennego dnia. Dziecko tęskni za tatą , którego cały dzień nie ma w domu , za mamą zajętą pracą zawodową , porządkami w domu. Warto mieć czas na wspólne budowle z klocków , spacer , grę w piłkę , rozmowę , przytulenie , opowieści o rozbitym kolanie itp. Nie możemy pozwolić, by ktoś inny karcił , nauczał i wychowywał nasze dziecko , które codziennie rano musi żegnać się ze swoją mamą i tatą na cały dzień.
3. Poczucie winy. Bycie rodzicem często wywołuje poczucie winy. Przyczyną jest tu konflikt interesów pomiędzy potrzebami dziecka, a obowiązkami dorosłych. Jako rodzice zadajemy sobie liczne pytania dotyczące jakości naszego działania : Czy byłem sprawiedliwy w karceniu , czy nie przesadziłem z gniewem , czy ten wypadek to nie moja wina , czy jako rodzic popełniam te same błędy co moi rodzice ?itp. Poczucie winy może niszczyć zdrową więź rodziców z dzieckiem , pozbawić radości płynącej z rodzicielstwa. Poczucie winy także źle wpływa na sposób w jaki rodzic podchodzi do dziecka np. zbytnia pobłażliwość , kupowanie wszystkiego czego domaga się dziecko. Tak więc rodzice doznający poczucia winy powinni razem usiąść i porozmawiać o naszych rodzicielskich słabościach. Nikt z nas nie jest doskonałym rodzicem , wszyscy uczą się na błędach.
4. Rywalizacja o miłość. Jest to zupełnie naturalne zjawisko, gdy w grę wchodzi młodsze rodzeństwo. Rodzice powinni rozmawiać z dzieckiem nawet wtedy , gdy głośno wyraża ono niezadowolenie z powodu siostry lub brata. Należy zwracać szczególną uwagę na jego uczucia , a szczególnie na poczucie bezpieczeństwa. Gdy wydaje się nam , że pierwsze dziecko czuje się „ odstawione ” proponuję pomóc wyrazić mu swoje uczucia i mówić o nich , nie pozwolić aby aspołeczne zachowanie odniosło powodzenie , zaspokoić jego potrzeby podkreślając jego status jako starszego.
Szkoła tworzy warunki procesu uczenia i wychowania tak aby wszystkie dzieci czuły się w niej dobrze, aby nie rozbijać poczucie własnej wartości dziecka. Wiele dzieci uważa się za gorsze i oczywiście nic nie warte. Powodem takiego myślenia mogą być trudności w nauce. Najczęściej występujące trudności to :
1. Dziecko powoli uczące się. Próbuje pracować , ale nic nie wychodzi mu dobrze. Obserwuje go cała klasa , doznaje niepowodzeń wobec wszystkich. Często jego dziecięcy entuzjazm gaśnie.
2. Dziecko nie potrafiące się wypowiedzieć. Mimo wiadomości i inteligencji dziecko nie potrafi wyrazić swoich myśli. Nigdy nic nie mówi chyba , że zostanie do tego zmuszone. Milczenie jest obroną przed światem.
3. Dziecko mało pracowite. Często jest niezdyscyplinowane , łatwo rozprasza swoją uwagę , często czuje się znudzone. Takie dziecko wykonuje swoją pracę jak najszybciej unikając zbędnego wysiłku. Nie chce odrabiać prac domowych. Po sprawdzianach docierają do niego tylko uwagi , brak wskazówek o jego uzdolnieniach. Rodzice i nauczyciele są wyraźnie niezadowoleni , dlatego dziecko dochodzi do wniosku, że jest głupie.
4. Dziecko będące pod wpływem swojego środowiska. Najczęściej w domu nie ma swojego miejsca, w którym mogłoby czytać lub uczyć się , nikt się nim nie interesuje. Dlatego dziecko z góry wie , że nie będzie mu w szkole dobrze. Taka myśl wpływa na jego osobistą ocenę.
5. Dziecko wolniej rozwijające się. Towarzyszy mu to od urodzenia. Częsty wpływ na jego rozwój mają różnego rodzaju dysfunkcje. Dziecko zdaje sobie z tego sprawę , traci zainteresowanie nauką i motywację.
Nauczyciel tak samo jak rodzic może wzmocnić w dziecku poczucie własnej wartości poprzez :
- okazywanie zainteresowania każdemu uczniowi ,
- witanie się z uczniami tak ,żeby było widać , że ich lubimy ,
- rozmowy na tematy osobiste ,rozpoczynane przez dzieci ,
- podkreślanie rzeczy dobrych w uczniach ,
- słuchanie,
- opracowanie z uczniami metod postępowania w sytuacjach konfliktowych ,
- zwracanie się do uczniów po imieniu ,
- nie używanie przezwisk ,
- poznanie szczególnych umiejętności każdego ucznia ,
- nie stawianie ultimatum , nie osądzanie ,
- dzielenie się z rodzicami i nauczycielami pozytywnymi uwagami o ich dzieciach ,
- pytanie się uczniów o ich udział w zajęciach ,
- pomaganie uczniom w formułowaniu i osiąganiu celów ,
- zachęcanie uczniów do wypowiadania własnych opinii.
To My - ” nauczyciele i rodzice „ – wspólnie - Nauczmy dziecko dobroci nie tylko w stosunku do innych , ale także w stosunku do samego siebie .Aby każdy czuł swoją wartość , był kimś – osobą , która ma swoje zdanie ,zainteresowania ,która myśli – czuje i działa na miarę swoich potrzeb i możliwości. Nie oceniajmy - negatywnie, doceniajmy każdy ,choćby najmniejszy wysiłek – włożony w wykonanie jakiejś pracy. Motywujmy dzieci do pracy , pokazujmy ,że warto podejmować trud i pokazujmy, że warto zdobywać wiedzę.
Gdy nie mamy klucza - do poczucia własnej wartości, mogą pojawić się nienawiść , alkoholizm , przemoc i zaburzenia społeczne , neurozy a nawet choroby umysłowe.
Tak więc warto kształtować w dziecku poczucie własnej wartości choćby dlatego, by było ono dowartościowane a przez to szczęśliwe .
I.P.
| | |
|
