Ptasia grypa (influenza ptaków) – choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków, wywołana przez wirusa z rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus A - odmianę wirusa grypy. Występuje na całym świecie i wszystkie gatunki ptaków są podatne na zarażenie się wirusem, choć niektóre gatunki są bardziej odporne od innych. Do tej pory zidentyfikowano ponad 140 szczepów wirusa. Najgroźniejszym obecnie szczepem wirusa jest szczep H5N1

Jak atakuje wirus ptasiej grypy?

Wirus ptasiej grypy, podobnie jak inne szczepy wirusa grypy, rozprzestrzenia się w organizmie żywiciela poprzez dwa białka - hemaglutyninę i neuraminidazę. Umożliwiają one wirusowi H5N1 atakowanie zarówno ptaków, jak i ludzi. Nie wiadomo, dlaczego hemaglutynina typu 5, typowa dla szczepów ptasich, uzyskała zdolność do atakowania człowieka, ale jednocześnie nie przenosi się między ludźmi. Prawdopodobnie w jej strukturze genetycznej, bądź w strukturze genetycznej całego wirusa, doszło do znaczących zmian oraz do uzyskania zdolności infekowania nowego gatunku.

Objawy ptasiej grypy u zwierząt

Okres wylęgania influenzy trwa od 3 do 7 dni, w zależności od szczepu wirusa, gatunku drobiu i jego wieku. Objawy kliniczne choroby są bardzo zróżnicowane. Najczęściej pojawia się ona nagle i wiele ptaków pada bez uprzednich znaków sygnalizujących zakażenie.
Czasem można u nich zauważyć brak apetytu, osłabienie, stroszenie piór i gorączkę. Kury początkowo znoszą jaja o bardzo cienkiej skorupie, a w miarę upływu czasu przestają się nieść. Przy przedłużającym się przebiegu choroby ptaki mają obrzękłe grzebienie i korale, oddychają z trudem. Często siedzą, lub stoją półprzytomne, opierając dzioby o ziemię. Tym objawom może też towarzyszyć biegunka. Śmiertelność choroby wynosi 50-100%.

Objawy ptasiej grypy u ludzi

Ptasia grypa u ludzi wywołuje objawy podobne do tych spowodowanych zwykłą grypą:
· gorączka
· kaszel
· ból gardła
· bóle mięśni, stawów
· zapalenie spojówek
Jakkolwiek, w poważniejszych przypadkach może rozwinąć się zapalenie płuc i poważne problemy z układem oddechowym (często w wyniku powikłań prowadząc do śmierci). Pacjenci z H5N1 rzadko mają też zapalenie spojówek, w przeciwieństwie do ludzkich przypadków wirusa H7

Grupy podwyższonego ryzyka:

· zdrowe dzieci w wieku od 6. do 23. miesiąca
· kobiety w ciąży
· dzieci i młodzież (od 6. miesiąca życia do 18 lat), leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym
· dorośli i dzieci chorzy na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego lub oddechowego, w tym na astmę
· dorośli i dzieci, którzy w minionym roku często przebywali w szpitalu z powodu chorób metabolicznych (w tym cukrzycy), niewydolności nerek, hemoglobino patii lub niedoborów odporności
· osoby po przeszczepie organu.

Jak się ustrzec ptasiej grypy

Nie karmić zwierząt surowym mięsem !
Kroić drób w rękawiczkach !
Nie jeść surowych jaj ani tych na miękko !
I to są najskuteczniejsze sposoby uniknięcia zarażenia wirusem ptasiej grypy.
Czy powinniśmy unikać jedzenia surowych parówek drobiowych, tatara z indyka albo kogla - mogla?
Jeśli mamy wątpliwości, co do pochodzenia jaj i drobiu - to zdecydowanie tak.
Nie jedzmy surowego mięsa czy jajek, nawet tych ugotowanych na miękko.
Jeżeli dobrze upieczemy czy ugotujemy mięso lub jajka, nic nam nie grozi, bo wirus niszczy już temperatura 70 stopni C. Dlatego przed spożyciem drobiu trzeba się upewnić, że każda część jest ugotowana (nie jest różowa), a jajka nie mają płynnych żółtek. Gdy kupujemy drób, należy przenosić go w osobnym opakowaniu, tak by nie miał kontaktu z innym pokarmem.

Czy zwierzętom domowym, które jedzą surowe mięso drobiowe, grozi jakieś ryzyko?
Wirusy grypy są niebezpieczne również dla zwierząt. W zeszłym roku w Austrii wirusa ptasiej grypy wykryto u kilku kotów. Dlatego nie powinniśmy karmić naszych pupili surowym mięsem. Wystarczy je sparzyć przegotowaną wodą.

Czy przygotowując potrawy z drobiu, trzeba zakładać rękawice ochronne?
Tak. A po skończeniu przygotowywania mięsa czy po usmażeniu jajek koniecznie należy umyć ręce - miały kontakt ze skorupkami, a także wszystkie przedmioty (np. deskę do krojenia, zlew, stół, noże), które miały kontakt z żywnością. Wystarczy ciepła woda i mydło.

Czy przejeżdżając samochodem przez strefę zapowietrzoną, powinniśmy zamykać okna i wyłączać klimatyzację zewnętrzną?

Nie. Ptasią grypą można zarazić się, gdy jesteśmy narażeni na długi i bezpośredni kontakt z dużym natężeniem wirusa. Powinniśmy jednak unikać strefy zagrożonej, bo istnieje niebezpieczeństwo przeniesienia wirusa poza jej teren.
Czy w przypadku, gdy mieszkamy niedaleko ogniska ptasiej grypy, powinniśmy zakładać na ubranie odzież ochronną i specjalne maski?
Mieszkańcy nie. Ale powinni uważać farmerzy i pracownicy ferm ptasich. Nawet jeśli nie dzieje się w okolicy nic niepokojącego, wchodząc i wychodząc z gospodarstwa, powinni zmienić ubranie, tak aby nie przenosić ewentualnego wirusa.

Czy karmienie np. dzikich kaczek albo łabędzi, które zostały w Polsce na zimę, może być niebezpieczne?

Nie, jeśli nie będziemy karmić ptaków z ręki albo próbować dotykać zwierząt czy ich odchodów. Ale lepiej dmuchać na zimne i nie podchodzić do takich zimujących w Polsce ptaków za blisko. Trzeba także uważać, aby dzieci nie zbierały piór.
Jak rozpoznać, czy ptasia grypa nie zaatakowała człowieka?

U człowieka wirus wywołuje objawy podobne do tych spowodowanych zwykłą grypą: gorączkę, kaszel, ból gardła, bóle mięśni, stawów, zapalenie spojówek. W ciężkich przypadkach może także powodować problemy z oddychaniem oraz prowadzić do zapalenia płuc.


Zasady postępowania dla osób przebywających na terenach, gdzie wystąpiły wśród drobiu lub ludzi ogniska ptasiej grypy wywołane szczepem wirusa grypy H5N1(zgodnie z rekomendacjami CDC i WHO)
Niżej podane zasady postępowania mogą ulec zmianie w chwili pojawienia się nowych, ważnych informacji dotyczących występowania ptasiej grypy i aktualnej sytuacji epidemiologicznej.
· Aby zminimalizować możliwość zakażenia należy wziąć pod uwagę wszystkie środki ostrożności mające na celu ochronę zdrowia ludzi.
W szczególności powinno się unikać kontaktu z drobiem (np. kurczaki, kaczki, gęsi, gołębie) lub innymi dzikimi ptakami, a także unikać miejsc gdzie może być obecny drób zakażony wirusem grypy ptasiej (H5N1), takich jak np. targowiska, fermy drobiu, zakłady przetwórstwa.

· W miejscach występowania drobiu nie powinny bawić się dzieci. Należy przekazać im podstawowe zasady zachowania się:
- unikanie kontaktu z ptakami, ich odchodami i innymi odpadami,
- zaniechanie hodowli ptaków jako zwierząt domowych,
- dokładne mycie rąk wodą z mydłem po jakimkolwiek kontakcie z ptakami.

· Tak, jak przy kontakcie z innymi chorobami zakaźnymi, jednym z najważniejszych elementów profilaktyki jest dokładne i częste mycie rąk. Należy myć ręce często, przy użyciu mydła i wody lub, jeśli nie jest to możliwe, przy pomocy środków zawierających alkohol. Pomaga to usunąć zakaźny materiał ze skóry i tym samym zapobiega przeniesieniu się choroby

· Wirus ptasiej grypy może przeżyć:
- w materiale mrożonym przez długi okres czasu, dlatego każdą mrożonkę mięsa
drobiowego należy uznać za zakażoną.
- materiale organicznym pochodzenia zwierzęcego co najmniej przez 7 dni – dlatego
też czyszczenie z użyciem detergentów miejsc skażonych bądź narażonych na
skażenie jest istotnym elementem w zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa.
Wirus jest wrażliwy zarówno na wszystkie rodzaje detergentów jak i temperaturę
powyżej 90ºC.

· Należy kontaktować się na bieżąco z lokalnymi służbami weterynaryjnymi w celu uzyskania informacji dotyczących:
- miejsc występowania drobiu podejrzanego o zakażenie,
- bezpiecznych sposobów niszczenia martwego drobiu, jego odchodów i innych
odpadów.

· Nie należy transportować żywego lub martwego drobiu nawet, jeżeli twierdzi się, że jest on zdrowy.

· Nie należy przygotowywać żywności dla ludzi i zwierząt z drobiu pochodzącego z dotkniętych terenów (już sam ubój i przygotowywanie żywności niosą ze sobą duże ryzyko zakażenia). Jeżeli jednak przygotowuje się żywność z drobiu należy pamiętać o następujących środkach ostrożności:
- przy uboju, odpierzaniu i patroszeniu ptaków należy stosować metody, które nie
spowodują skażenia (np. nie dopuścić do rozprzestrzeniania się piór, zabezpieczyć
skórę, zwłaszcza twarzy, przed kontaktem z materiałem) i każdorazowo po
wykonaniu czynności umyć dokładnie ręce i skażoną skórę wodą z mydłem, zaś
powierzchnie i używany sprzęt – umyć dokładnie wodą z detergentem,
- cała żywność drobiowa, w tym jajka i krew, powinny być gotowane,
- nie spożywać surowego mięsa drobiowego i innych produktów drobiowych, w tym
potraw wykonanych z krwi drobiu,
- nie dopuścić do kontaktu mięsa surowego z mięsem gotowanym lub gotowym już do spożycia
- do przygotowania surowego mięsa nie używać tej samej deski lub tego samego noża, przy użyciu których przygotowuje się mięso gotowane lub gotowe już do spożycia,
- nie przenosić zarówno surowego jak i gotowanego mięsa bez mycia rąk pomiędzy
tymi czynnościami,
- nie umieszczać gotowanego mięsa w tym samym miejscu lub na tej samej
powierzchni, na której wcześniej znajdowało się mięso surowe,
- żółtek jaj nie spożywać w postaci płynnej,
- ponieważ wirus grypy ulega zniszczeniu w wysokiej temperaturze – temperatura
gotowania mięsa drobiowego powinna osiągnąć temperaturę 90ºC,
- przed gotowaniem jaj należy umyć ich skorupki wodą z mydłem oraz pamiętać o
każdorazowym umyciu rąk po tej czynności,
- nie używać jaj surowych lub ugotowanych na miękko do przygotowania żywności,
która nie będzie gotowana przed spożyciem,
- przed spożyciem jaja gotować przynajmniej przez 5 min w temperaturze 90ºC,
- każdorazowo po kontakcie z surowym mięsem drobiowym lub jajami należy umyć
dokładnie ręce wodą z mydłem zaś wszystkie powierzchnie oraz sprzęt mający
kontakt z tymi produktami – wodą z detergentem.
· Jeżeli jednak przez przypadek doszło do kontaktu z drobiem na terenie występowania ptasiej grypy np. fermy, targowiska (w tym kontakt ze zwłokami ptaków, ich odchodami lub innymi odpadami) należy podjąć następujące środki ostrożności:
- dokładnie oczyścić obuwie (poza mieszkaniem) wodą z mydłem, a następnie
dokładnie umyć ręce,
- monitorować stan swojego zdrowia przez 10 dni – przynajmniej 1 raz dziennie
kontrolować temperaturę ciała,
- jeżeli w ciągu 10 dni pojawią się objawy takie jak: wzrost temperatury ciała powyżej 37,5ºC, kaszel lub trudności w oddychaniu, albo jeżeli rozwiną się inne objawy chorobowe – należy natychmiast skontaktować się z lekarzem,
- przed wizytą w placówce służby zdrowia należy poinformować lekarz(telefonicznie, elektronicznie) o:
a) swoich objawach,
b) kontakcie z drobiem, jeżeli taki miał miejsce,
c) ewentualnych podróżach,
- osoba wykazująca objawy choroby lub chora nie powinna podróżować,
- osoba wykazująca objawy choroby powinna ograniczyć kontakt z innymi osobami na tyle, na ile jest to możliwe, aby zapobiec rozprzestrzenieniu się choroby. Inne osoby nie powinny mieć kontaktu z wydzieliną z nosa i ust osoby wykazującej objawy choroby lub chorej,
- chusteczki higieniczne i inne środki higieny osobistej mające kontakt z wydzielinami i wydalinami osoby wykazującej objawy choroby należy bezpiecznie usunąć (np. szczelnie zamknąć w plastikowym worku i spalić).
· W przypadku, kiedy zaistnieje konieczność kontaktu z osobą wykazującą objawy choroby lub chorą, a także chorym lub martwym drobiem należy:
- zastosować środki ochrony osobistej – dobrze przylegająca maska na usta i nos,
gogle, fartuch, rękawiczki i buty gumowe,
- jeśli nie jest możliwe skorzystanie z powyższej ochrony – przykryć usta i nos
kawałkiem materiału (łatwego do umycia), założyć okulary, użyć plastikowych toreb w celu zabezpieczenia rąk i obuwia.
· Po użyciu środków ochrony osobistej należy:
- odzież ochronną dokładnie uprać w wodzie z detergentem,
- zużyte rękawiczki i pozostałe części ochrony osobistej umieścić w plastikowym
worku, szczelnie zamknąć i przekazać do utylizacji, albo poddać procesowi
dezynfekcji,
- umyć dokładnie ciało wodą z mydłem,
- umyć dokładnie włosy,
- zawsze pamiętać o każdorazowym dokładnym myciu rąk po kontakcie ze skażonym materiałem,
- zachować środki ostrożności przed ponownym zanieczyszczeniem.
· Jednocześnie CDC nie zaleca rutynowego użycia masek lub innych środków ochrony osobistej w miejscach publicznych.
· Aktualne informacje przygotowane zwłaszcza z myślą o pracownikach ambasad, konsulatów generalnych oraz obywatelach państw obcych przebywających na terenach gdzie wystąpiły wśród drobiu lub ludzi ogniska ptasiej grypy wywołane szczepem wirusa H5N1 można znaleźć i należy śledzić na stronach internetowych.
Zalecenia, których przestrzeganie minimalizuje ryzyko zakażenia wirusem H5N1:

- Mięso drobiowe, przetwory drobiarskie i jaja można spożywać po poddaniu ich obróbce cieplnej w temperaturze minimum 70 stopni Celsjusza (np. jajko na twardo gotuje się w wyższej temperaturze). Temperatura przekraczająca 70 stopni Celsjusza niszczy wirusa ptasiej grypy H5.
Nawet w okresie występowania ptasiej grypy, można jeść mięso drobiowe, ale tylko poddane obróbce termicznej: gotowane, smażone, pieczone, wędzone.
Zamrożenie mięsa nie niszczy wirusa ptasiej grypy.
Jeśli dotykałeś surowego mięsa drobiowego gołymi rękami, musisz po tym umyć ręce mydłem lub innym detergentem. Można także przygotowywać mięso w rękawiczkach.

- Wszystkie przedmioty, które miały kontakt z surowym drobiem (talerze, noże, deski do krojenia) należy myć dokładnie, z użyciem detergentu. Należy unikać styczności surowego mięsa drobiowego z innymi produktami spożywczymi.

- Po kontakcie z dzikim ptactwem albo drobiem bezwzględnie należy umyć ręce.

- Nie dotykać, bez odpowiedniego zabezpieczenia, martwych lub sprawiających wrażenie chorych ptaków dzikich, ani ubitego drobiu. Przede wszystkim należy dopilnować, by nie robiły tego dzieci. Należy też pilnować, by dzieci unikały ferm hodowlanych i innych miejsc, gdzie mogłyby mieć kontakt z ptakami.

I.P.

Dodawanie ocen dostępne tylko dla zalogowanych Użytkowników.

Proszę się zalogować lub zarejestrować, żeby móc dodawać oceny.

Brak ocen.