Unikajmy zagrożeń- Lepiej oddziaływać od najmłodszych lat, aby dziecko mialo świadomośc, czego powinno unikać, jak przeciwdziałać i zapobiegać - aby nic złego go nie spotkało.
Dzieci umierają od porażenia prądem, od ognia. Giną w czasie burzy, od uderzenia piorunem, lub w trakcie powodzi. Spadają z dużych wysokości, są przygniatane przewracającymi się meblami lub innymi ciężarami, doznają ciężkich obrażeń podczas nieuważnej zabawy. Toną w rozmaitych akwenach wodnych. Łykają lekarstwa myśląc, że to cukierki. Przez nieuwagę wypijają rozpuszczalniki i inne trucizny, bawią się rtęcią, która wypadła z rozbitego termometru. Chorują na chorobę telewizyjną lub komputerową, coraz częściej tracąc kontakt z rodziną i rzeczywistością, popadając w depresję. Bywa, że nie potrafią poruszać się po drogach przechodząc przez nie, bądź poruszając się na rowerach, hulajnogach czy wrotkach. Alkoholizm, narkomania, palenie tytoniu, molestowanie seksualne, też nie są obce dzieciom. Niestety nie bierzemy często tego typu zagrożeń pod uwagę.Uważamy , że to nie spotka naszych dzieci, nie rozmawiamy o tym a tym czasem trzeba o tym rozmawiać, dawać dzieciom rady .wskazówki, przestrzegać przed niebezpieczeństwem.
„Nigdy nie przyszło mi do głowy…” mówią rodzice, kiedy spotkają się z różnego rodzaju zagrożeniami. Ważne jest żeby mieć świadomość zjawiska pierwszego razu i nie dopuścić do niego. Nie wystarczy mówić o nich stosując nakazy i zakazy. Usypiają one tylko czujność opiekunów, dając złudne uczucie dobrze spełnionego obowiązku.
Wobec tych faktów ochrona i szeroko rozumiane bezpieczeństwo dzieci stają się jednym z głównych celów edukacji szkolnej.
W naszym przekonaniu zaistniała potrzeba, aby wszystkie zagadnienia wyżej przytaczane usystematyzować i ująć w program profilaktyczno – wychowawczym.
Jego realizacja da gwarancję wpłynięcia na postawę naszych uczniów dając im równą szansę opanowania sztuki unikania zagrożeń. Realizując go zaprosimy do współpracy rodziców, poradnię pedagogiczno – psychologiczną, policję oraz dyrekcję szkoły i pedagoga szkolnego.
Zapewnienie zdrowia i bezpieczeństwa dzieci i młodzieży stanowi podstawowe zadanie, przed którym stoją rodzice i nauczyciele. Szkoła pełni rolę wspomagającą. Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej wspierają oddziaływanie rodziny zmierzające do tego, aby uczniowie między innymi:
- znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym),
- stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętne dobro własne z dobrem innych,
- przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się.
Działania podejmowane w domu i w szkole winny zmierzać do wyeliminowania wszelkich zagrożeń i niebezpieczeństw, kształcić umiejętności:
- przewidywania zagrożeń,
- unikania ich,
- radzenia sobie z trudną sytuacją zagrażającą zdrowiu i życiu.
To jest konieczne, gdyż małe doświadczenie życiowe, niewielki zasób wypróbowanych technik rozwiązywania problemów oraz nie wykształtowanie się asertywnych zachowań sytuacjach w trudnych, niecodziennych sytuacjach powodują, że dzieci pozostają bardzo często w sytuacji bezpośredniego narażenia życia i zdrowia. Szkoła od wczesnych lat winna systematycznie wyposażać dzieci w nawyk unikania, zapobiegania i sprawnego pokonywania niebezpieczeństw. Celem niniejszego programu profilaktyczno – wychowawczego jest wprowadzenie dzieci w zagadnienia niebezpieczeństwa przez poznanie sztuki ochrony swojego zdrowia i życia, aby radziły sobie lepiej, bez nadmiernego napięcia w rozpoznawaniu i rozwiązywaniu problemów, które dostarcza im życie, aby rozumiały siebie, miały współżyć z innymi i potrafiły znajdować w samych sobie oparcie w trudnych sytuacjach.
Program „Sztuka unikania zagrożeń” uczy między innymi:
- poznawania sposobów wyrażania swych potrzeb,
- operowania asertywnością, czyli techniką odmawiania,
- przyjmowania postawy ograniczonego zaufania do obcych,
- kształtowania umiejętnego proszenia o pomoc,
- wyrabiania spostrzegawczości i określenia znaków charakterystycznych przedmiotu oraz ich cech rysopisowych,
- poznawania osób życzliwych, przyjaznych, do których można zwracać się o pomoc,
- zrozumienia zagrożeń, które pozwalają na łamanie zasad dobrego wychowania itd.
Treści,o których powinniśmy rozmawiać:
- dom rodzinny – dziecko jako członek rodziny
- szkoła – dziecko jako uczeń, kolega, przyjaciel
- zabawy, zajęcia, przygody dzieci
- poznanie własnego ciała
- dbałość o zdrowie
- higiena własna i otoczenia
- zrozumienie i tolerancja
- podobieństwa i różnice między ludźmi
- bezpieczeństwo – poruszanie się po drogach publicznych, rozpoznawanie sygnałów alarmowych
- bezpośredni kontakt z nauczycielem, przedstawicielami instytucji prewencji oraz rodzicami.
To nie tylko treści, które realizuje szkoła ale także prośba do - Was Rodzice -abyście rozmawiali z dziećmi o wszystkim, sygnalizowali im o róznych niebezpieczeństwach, nie wzbudzali zbędnej sensacji - zdarzeniami, które się wydarzyły. Ale sygnalizujcie, że są różne sytuacje, których można uniknąć, problemy, które można rozwiązać i sytuacje, z których zawsze jest jakieś wyjście! A wtedy wychowacie Szczęśliwego człowieka, który będzie potrafił poradzić sobie w kazdej sytuacji.
I.P.

1. Cele ogólne jakie możemy osiągnąć już w klasach I -III.

- Kształtowanie umiejętności funkcjonowania w rzeczywistości szkolnej, pozaszkolnej, środowisku rodzinnym i społecznym w aspekcie poczucia bezpieczeństwa oraz unikania zagrożeń.
- Wdrażanie uczniów do powiązania zdobytej wiedzy z praktyką.
- Wdrażanie zasad skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach.

2. Treści programu - Spis obszarów, w jakich może znaleźć się uczeń:
I. Bezpieczeństwo dzieci w domu:
a. moje ciało to też ja
b. co się może zdarzyć
c. nie jesteś sam.

II. Bezpieczeństwo dzieci w drodze do szkoły:
a. co się może zdarzyć
b. baw się bezpiecznie
c. powiedz nie obcemu.

III. Bezpieczeństwo dzieci wśród ludzi i na łonie natury:
a. czy jesteś spostrzegawczy
b. bezpieczne wakacje
c. jak radzić sobie z żywiołami
d. nie ucz mnie przemocy
e. bądź sobą

I. BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DOMU

a. Moje ciało to też ja:
- intymność budowy i higieny mojego ciała
- osoby przyjazne i nieprzyjazne mojemu ciału
- dobre i złe tajemnice
- uwierz w siebie

b. Co się może zdarzyć:
- żywioły w domu (ogień, woda)
- trucizny i lekarstwa
- korzystanie z urządzeń technicznych
- samotność w kontakcie z mediami
- obcy pod nieobecność rodziców
- nieostrożne zabawy dzieci

c. nie jesteś sam:
- prawa dzieci
- twoi sprzymierzeńcy

II. BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DRODZE DO SZKOŁY.

a. Co się może zdarzyć:
- na drodze
- na poboczu, chodniku
- na rowerze
- na torach kolejowych
- obcy na drodze
- uwaga pies

b. Baw się bezpiecznie:
- wykopy
- ruiny
- piwnice i strychy
- droga
- ogniska i fajerwerki
- plac zabaw

c. Powiedz obcemu - nie :
Nie ufaj i nie ulegaj namowom.

III. BEZPIECZEŃSTWO DZIECI WŚRÓD LUDZI I NA ŁONIE PRZYRODY.

a. Czy jesteś spostrzegawczy:
- praca policji i straży pożarnej
- pomagamy w ustaleniu rysopisu
-pomagamy w ustaleniu przebiegu incydentu.

b. Bezpieczne wakacje:
- w lesie
- w wodzie
- w górach
- na śniegu i lodzie
- na rowerze, hulajnodze
- w terenie.

c. Jak radzić sobie z żywiołami:
- w czasie burzy
- w czasie pożaru
- podczas powodzi

d. Nie ucz mnie przemocy:
- po co komu złość
- słowa, które ranią
- przepraszam, nie biję
- broń palna zawsze jest nabita
- wandalizm.

e. Bądź sobą:
- co jest zdrowe, co mi szkodzi
- co to jest pijaństwo i alkoholizm
- dziękuję, nie biorę
- trudne sytuacje, trudne decyzje.

3. Ewaluacja:

W myśl zasad profilaktyki, program - Unikamy zagrożeń - zawiera:
- plan oddziaływań wychowawczych i dydaktycznych rozłożony na trzy lata nauki,
objęci są nim dzieci a czasem właczają się również - rodzice.

4.Przykładowe sposoby realizacji zagadnienia

OBSZARY - CELE - OSIĄGNIĘCIA UCZNIA - SPOSOBY REALIZACJI - SOJUSZNICY.

Bezpieczeństwo dzieci w domu.

Moje ciało to też ja.

Intymność budowy i higieny własnego ciała:
- zna budowę ciała.
- rozumie różnicę budowy według płci.
- potrafi dbać o higienę ciała.
- rozumie konieczność zachowań intymnych (ubieranie, nie dotykanie, nie podglądanie).
- wypowiedzi w oparciu o własne doświadczenia.
- rozmowy na podstawie ilustracji i obserwacji.
- wzbogacanie i uściślanie słownictwa związanego z budową ciała.
- drama- nauka wierszy i piosenek.
- rozwiązywanie krzyżówek.
- gry i zabawy integrujące.
- higienistka szkolna.

Osoby pryjazne i nieprzyjazne mojemu ciału:
- wie, kto to przyjaciel.
- wymienia grono osób przyjaznych (rodzina, lekarz, pedagog, nauczyciel).
- rozróżnia przyjacielskie gesty (przytulanie, dotykanie).
- nazywa osoby nieprzyjazne.
Rozumie pojęcie molestowania- zna sposoby unikania molestowania ( zły dotyk.)
- układanie dialogów osobami przyjaznymi rodzice, pedagog.
Dobre i złe tajemnice - zna pojęcie tajemnicy.
- rozumie potrzebę dochowania jej.
- rozpoznaje sytuację niebezpiecznej tajemnicy.
-Uwierz w siebie:
- postrzega własne cechy.
- akceptuje siebie- czuje się potrzebny i wartościowy.

Co się może zdarzyć
Żywioły w moim domu (ogień, woda):
- rozpoznaje zagrożenia.
- przewiduje sytuacje grożące żywiołami.
- zna zasady właściwego zachowania się w kontakcie z ogniem i wodą.
- zna numery telefonów służb bezpieczeństwa.
- posiada umiejętność proszenia o pomoc - ( pisanie listów do rodziców - prośba o pomoc w unikaniu zagrożeń- układanie niedokończonych zdań- układanie listy unikania zagrożeń- plakat- drama - przeprowadzanie rozmów telefonicznych ze służbami bezpieczeństwa).
Trucizny i lekarstwa:- wymienia podstawowe leki z podręcznej apteczki.
- rozumie konieczność ograniczonego zaufania w ich przyjmowaniu.
- nazywa środki będące truciznami (kleje, rozpuszczalniki itp.)
- zna zasady właściwego przyjmowania leków.
- Korzystanie z urządzeń technicznych:
- rozumie rolę techniki w życiu ludzi.
- zna i respektuje zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń zasilanych energią elektryczną - (ustalenie i przedstawienie zasad bezpiecznego korzystania z tych urządzeń- układanie haseł).
Samotność w kontakcie z mediami:
- zna zasady korzystania telewizora, video, komputera.
- potrafi krytycznie spojrzeć na szkodliwość niektórych programów telewizyjnych, gier komputerowych.
- potrafi dokonać wyboru programów.
- planuje rozsądnie swój wolny czas - (opracowanie zasad korzystania z mediów).

Obcy pod nieobecność rodziców:
- potrafi, w czasie nieobecności rodziców, rozmawiać z osobami obcymi przez telefon, domofon.
- umie, zgodnie z prawem, stosować słowa nieprawdy, gdy czuje się zagrożone - ( O czym można rozmawiać z nieznajomym;
Niebezpieczne zabawy dziecięce:
- rozpoznaje zagrożenia w czasie zabaw w domu (zapałki, wrzątek, ostre przedmioty, wywrotne meble, wanny, wiadra)
- czuje się odpowiedzialnym doradcą i opiekunem młodszego rodzeństwa i kolegów.
-Prawa dzieci:
- ma poczucie własnej wartości i świadomość posiadanych praw.
- wie, że w każdej sytuacji można znaleźć wyjście - (rozmowa z rodzicem lub nauczycielem lub z kimś do kogo dziecko ma zaufanie.)
- próbuje szukać pomocy.

- Twoi sprzymierzeńcy:
- wie, do jakich osób i instytucji należy się zwrócić o pomoc.
- zna numery telefonów i adresy.
- umie przeprowadzić rozmowę telefoniczną w poszukiwaniu pomocy BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DRODZE DO SZKOŁY
Co się może zdarzyć
Na drodze :
- jest uwrażliwiony na skutki różnych niebezpiecznych sytuacji.
- uczy się rozwagi i ostrożności na drogach.
- prezentuje pozytywną postawę wobec własnego bezpieczeństwa jako alternatywę wobec brawury.
- utrwala umiejętność bezpiecznego zachowania się.
- wdraża się do szybkiego efektywnego działania w sytuacjach zagrożenia. - wycieczka na skrzyżowanie blisko szkoły- plastyczne przedstawienie drogi do szkoły- wypowiedzi na temat niebezpiecznych sytuacji na drogach- rysowanie znaków drogowych- ustalenie zasad poruszania się - zabawy zespołowe Na chodniku, poboczu
Na torach kolejowych
Obcy na drodze
Uwaga pies!
- zna zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do zwierząt.
- zna zasady opieki nad zwierzętami.
- uczy się mądrego zachowania w kontakcie z obcym psem.

Baw się bezpiecznie
Wykopy i ruiny:
- potrafi wskazać miejsca zagrażające bezpiecznej zabawie.
- zbiera informacje dotyczące skutków zabaw dzieci w miejscach nieprzeznaczonych do tego celu.
- unika niebezpieczeństw w wyborze miejsca do zabawy.
- zna skutki nieumiejętnego podpalania fajerwerków i ognisk.
- nie godzi się na zbyteczną brawurę.
- rozumie konieczność zabawy fajerwerkami przy osobach starszych.
- rozumie potrzebę ochrony mienia społecznego - bank pomysłów- korzystanie z różnych źródeł wiedzy (np. czasopisma dziecięce).

Powiedz - NIE ! ! ! !;
Nie ufaj obcemu, nie ulegaj namowom:
- rozpoznaje niebezpieczne zaczepki obcego.
- wie, że widoczny klucz może być prowokacją dla włamywacza.
-unika przyjmowania prezentów i innych propozycji od nieznajomych.

BEZPIECZEŃSTWO DZIECI WŚRÓD LUDZI I NA ŁONIE PRZYRODY

Praca policji:
- wykazuje postawę zaufania do policjanta.
- wie, na czym polega praca podstawowych wydziałów policji.
-umie zwrócić się o pomoc do odpowiednich służb.
- potrafi określić podobieństwa i różnice wyglądu zewnętrznego człowieka.
- ma świadomość odpowiedzialności za spokój i porządek społeczny - ( spotkanie uczniów policjantem).
Pomagamy w ustaleniu rysopisu

Pomagamy w ustaleniu przebiegu incydentu

Bezpieczne wakacje
W lesie:
- rozumie zasady bezpieczeństwa.
- utrwala umiejętność bezpiecznego zachowania się.
- wie jak należy postępować w razie zagrożeń.
- zna zasady uczestnictwa rowerzysty w ruchu drogowym.
- wie, że należy unikać kontaktu z niewypałami i bronią.

O tym sygnalizujemy uczniom - już od najmłodszych lat. Chcemy aby miały świadomość - co też może ich spotkać w otaczającym ich świecie i jak mogą się temu przeciwstawić albo jak zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom.

Rodzice !

Wspierajcie nas w tych działaniach!

Rozmawiajcie z nimi o wszystkim , aby wiedziały, że z Wami mogą zawsze i o wszystkim porozmawiać.

Aby czuły się bezpieczne i wiedziały, że zawsze dla nich znajdziecie czas, że moga Wam zaufać.
A wtedy zawsze powiedzą Wam ,że dzieje się coś - co ich niepokoi.
I.P.