Drogi Rodzicu poznaj zasady dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu
przez dzieci.

1. Odkrywaj Internet razem z dzieckiem.
Bądź pierwszą osobą, która zapozna dziecko z Internetem. Odkrywajcie wspólnie jego zasoby. Spróbujcie znaleźć strony, które mogą zainteresować Wasze pociechy, a następnie zróbcie listę przyjaznych im stron (pomocny będzie edukacyjny serwis internetowy – www.sieciaki.pl). Jeśli Wasze dziecko sprawniej niż Wy porusza się po Sieci, nie zrażajcie się – poproście, by było Waszym przewodnikiem po wirtualnym świecie.
2. Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w Internecie.
Uczul dziecko na niebezpieczeństwa związane z nawiązywaniem nowych znajomości w Internecie. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym w Sieci, ani też wierzyć we wszystko co o sobie mówią. Ostrzeż dziecko przed ludźmi, którzy mogą chcieć zrobić im krzywdę.
Rozmawiaj z dzieckiem o zagrożeniach czyhających w Internecie i sposobach ich unikania.
3. Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi w Sieci.
Dorośli powinni zrozumieć, że dzięki Internetowi dzieci mogą nawiązywać przyjaźnie. Jednakże spotykanie się z nieznajomymi poznanymi w Sieci może okazać się bardzo niebezpieczne. Dzieci muszą mieć świadomość, że mogą spotykać się z nieznajomymi wyłącznie po uzyskanej zgodzie rodziców i zawsze w towarzystwie dorosłych lub przyjaciół.
4. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu swoich prywatnych danych.
Dostęp do wielu stron internetowych przeznaczonych dla najmłodszych wymaga podania prywatnych danych. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść podanie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu i numeru telefonu.
5. Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci.
Wiele dzieci używa Internetu w celu rozwinięcia swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy potrzebnej w szkole. Mali internauci powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w Sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki).
6. Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka.
Często zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą, boją się do tego przyznać. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze kiedy poczuje się niezręcznie, coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić.
7. Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści.
Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Nasze działania w tym względzie pomogą likwidować np. zjawisko pornografii dziecięcej szerzące się przy użyciu stron internetowych, chatów, e-maila itp. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie – Hotline’u (www.dyzurnet.pl). Hotline kooperuje również z operatorami telekomunikacyjnymi i serwisami internetowymi w celu doprowadzenia do usunięcia nielegalnych materiałów z Sieci.
8. Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ - Kodeksem Dobrego Zachowania w Internecie.
Przypominaj dzieciom o zasadach dobrego wychowania. W każdej dziedzinie naszego życia, podobnie więc w Internecie obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. (zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) Twoje dzieci powinny je poznać (nie wolno czytać nie swoich e-maili, kopiować zastrzeżonych materiałów, itp.).
9. Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko.
Przyjrzyj się, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony lubi oglądać i jak zachowuje się w Sieci. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci (wzory Umów Rodzic-Dziecko znajdziesz na stronie www.dzieckowsieci.pl) oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji.
10. Pamiętaj, że pozytywne strony Internetu przeważają nad jego negatywnymi stronami.
Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak również dostarczycielem rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać z oferowanego przez Sieć bogactwa.
Oto zasady, które ustaliliśmy wspólnie z rodzicami odnośnie korzystania przez dziecko z Internetu.
Rozumiem, że ich celem jest zapewnienie bezpiecznego użytkowania Internetu przeze mnie oraz
moją rodzinę. Ludzie, których spotykam w Sieci są w większości uczciwi, jednak zdarzają się osoby
o nieuczciwych zamiarach. Jako odpowiedzialny użytkownik globalnej Sieci zobowiązuje się do
stosowania się do poniższych zasad.
1. Będę korzystał z Internetu zgodnie z zasadami, które wspólnie ustaliliśmy.
2. Obiecuję powiedzieć Wam o wszystkim, co mnie w Internecie zaniepokoi albo przestraszy.
3. Korzystając z Internetu będę używać nicka (pseudonimu). Nie będę podawać nieznajomym osobom
żadnych informacji o sobie i swojej rodzinie, takich jak imię, nazwisko, numer telefonu, adres,
nazwa i adres szkoły do której uczęszczam, miejsca gdzie pracują członkowie mojej rodziny.
Nie będę również wysyłać poznanym w sieci osobom swoich zdjęć.
4. Zdaję sobie sprawę z tego, że poznana w Internecie szesnastoletnia koleżanka może okazać się czterdziestoletnim mężczyzną. Bez Waszej zgody nie będę umawiać się na spotkania z osobami
poznanymi w Sieci. Jeśli wyrazicie zgodę na spotkanie, umówię się w miejscu publicznym i pójdę
z osobą towarzyszącą.
5. Nie będę odpowiadać na wiadomości, które są obraźliwe, obsceniczne, agresywne. Sam obiecuję
nie wysyłać do nikogo tego typu wiadomości i nie posługiwać się w Internecie wulgarnym językiem.
6. Nie będę otwierać plików niewiadomego pochodzenia, gdyż mogę w ten sposób uszkodzić komputer.
7. Nie będę wykorzystywał materiałów znalezionych w Internecie bez zgody ich właściciela ani
w inny sposób naruszał w Sieci praw autorskich.
Jako nauczyciele i rodzice czujemy się odpowiedzialni za przekazanie Ci zasad bezpiecznego korzystania z Internetu.
Chcemy, abyś stał się świadomym i odpowiedzialnym użytkownikiem Sieci.
1. Zachęcamy Cię do korzystania z Internetu, gdyż mamy świadomość w jak dużym stopniu może
Ci to pomóc w poznawaniu świata i wpłynąć na Twoje sukcesy w szkole. Obiecujemy, że
zawsze gdy przyjdziesz do nas z problemem związanym z korzystaniem z Sieci, wysłuchamy
Cię spokojnie i zrobimy wszystko, aby Ci pomóc.
2. Mając na względzie Twoje bezpieczeństwo chcielibyśmy wiedzieć do jakich celów używasz Internetu.
3. Chcemy, abyś miał pewność, że szanujemy Twoją prywatność i nie będziemy przeglądać w komputerze
Twoich folderów i korespondencji. Będziemy również szanować Twoje internetowe
znajomości, oczekując że będziesz dzielił się z nami informacjami o nowo poznanych osobach.
4. Jesteśmy otwarci na Twoje przyszłe sugestie dotyczące powyższych zasad. Zawsze możesz liczyć
na naszą pomoc i wsparcie odnośnie odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z Internetu.

ZASADY SIECIAKÓW

Nie ufaj osobom poznanym w Sieci.
Nigdy nie można w 100% zaufać komuś poznanemu w Sieci. Wiele Sieciuchów udaje kogoś, kim naprawdę nie jest po to, żeby zrobić nam krzywdę. Nie spotykaj się z nikim zbyt pochopnie w prawdziwym świecie. Jeżeli planujesz spotkanie, zawsze poinformuj o tym rodziców.
Nie podawaj swoich danych.
W Internecie posługuj się tylko nickiem (pseudonimem) i nigdy nie podawaj swoich danych osobowych, takich jak imię lub nazwisko,numer telefonu, adres, czy numer szkoły. Pamiętaj, że możesz rozmawiać z Sieciuchem, który wykorzysta przeciwko Tobie informacje, które mu podasz!
Mów, jeśli coś jest nie tak.
W sytuacji kiedy ktoś lub coś Cię w Internecie zaniepokoi lub wystraszy koniecznie opowiedz o tym rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej. Jeżeli masz do czynienia z Sieciuchem, razem łatwiej będzie go Wam pokonać.
Zabezpiecz swój komputer.
Jeżeli Twój komputer jest podłączony do Internetu, musisz mieć zainstalowany odpowiedni program antywirusowy. Powinieneś również zaopatrzyć się w firewall. Bez tych narzędzi jesteś łatwym celem dla wszelkiego rodzaju Sieciuchów.
ZASADY BEZPIECZEŃ STWA „INTER NET ”
Innym sposobem poznania zasad bezpiecznego korzystania z Sieci, jest omówienie
reguł kryjących się za skrótem INTERNET - rozszerzenia pierwszych liter słowa (np. Informacje – nie
udzielaj), a zadaniem dzieci jest odpowiedź na pytanie dlaczego taka zasad ma sens:
INFORMACJE – nie udzielaj!
NIEZNAJOMI – nie ufaj!
TY – odpowiadaj za siebie!
ETYKIETA – przestrzegaj!
RODZICE – ufaj!
NIEUCZCIWOŚĆ – wystrzegaj się!
EDUKACJA – ucz się i ucz rodziców!
TABELA – używaj!
• Informacje – nie udzielaj!
W Internecie często wymagane jest podawanie danych osobowych: przy formularzach na stronach www, zakupach przez Internet, często również internetowy znajomy pyta o miejsce zamieszkania. Dzieciom trudno jest ocenić, czy w danej sytuacji muszą lub powinny podawać swoje dane i nie zdają sobie zwykle sprawy, że mogą one zostać wykorzystane w niewłaściwy sposób lub w złym celu. Chodzi tu zarówno o budowanie baz danych – gdzie jednostkowe informacje stają się cennym towarem, ale też o czyhających w Sieci pedofilów lub innych przestępców.
Dzieci powinny unikać zwłaszcza podawania danych, które mogą pozwolić na odnalezienie ich w prawdziwym świecie, takich jak imię i nazwisko, adres, wiek, nazwa i numer szkoły, do której chodzą, czy też numer telefonu. Powinny wiedzieć, że komuś, kto nie ma złych zamiarów, wystarczą informacje dotyczące tego, kim są w Internecie.
• Nieznajomi – nie ufaj!
Internet to „miejsce” tworzone przez ludzi, a jego istotą są kontakty między użytkownikami. Korzystając z niego, można poznać rówieśników, którzy mają takie same zainteresowania i wiele innych ciekawych osób. Ta właściwość Sieci jest jej ogromną zaletą, bo dzięki niej możemy zawierać cenne znajomości z ludźmi, których w przeciwnym razie być może nigdy byśmy nie spotkali.
Należy jednak pamiętać o tym, że tak naprawdę wcale nie znamy osób spotkanych w Sieci, a to, co piszą o sobie, nie musi być prawdą.
Nawet, jeśli znajomość trwa już dość długo, nigdy nie można mieć pewności, że internetowy znajomy jest osobą, za którą się podaje.
Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci. Brak doświadczenia życiowego w połączeniu z dużą ufnością sprawiają, że dzieci chętnie zawierają w Internecie znajomości, które często przekraczają granice wirtualnego świata. Zwykle są to bezpieczne spotkania z rówieśnikami, ale dzieci powinny przestrzegać kilku zasad, które mogą uchronić je przed zagrożeniami. Na pewno, jeżeli ma dojść do takiego spotkania, powinni wiedzieć o nim opiekunowie, żeby móc zapewnić dziecku bezpieczeństwo. Ponadto dziecko powinno:
– umówić się w miejscu publicznym, tak, aby w razie potrzeby mogło poprosić kogoś o pomoc;
– pójść na takie spotkanie w towarzystwie, najlepiej zaufanej osoby dorosłej, zwłaszcza jeśli spotyka się z internetowym znajomym po raz pierwszy. Musi mieć świadomość, że to żaden wstyd (przecież chodzi o jego bezpieczeństwo), a znajomy z Sieci – jeśli nie ma złych zamiarów – na pewno to zrozumie. Jeżeli tak się składa, że żadna osoba dorosła nie może towarzyszyć dziecku, powinno poprosić o to kolegę lub koleżankę;
– jeśli rodzice nie idą z dzieckiem na spotkanie (ale na przykład pozwolili mu pójść w towarzystwie starszego rodzeństwa albo w grupie przyjaciół), to powinni znać czas i miejsce spotkania oraz wiedzieć, z kim dokładnie ma się spotkać i o której godzinie wróci.
• TY – odpowiadaj za siebie!
Nie powinno się zapominać, że anonimowość w Internecie jest pozorna – Dzieci nie zdają sobie z tego zwykle sprawy, w związku z czym zachowują się często niezgodnie z podstawowymi normami. W razie potrzeby można z łatwością ustalić, kto dopuścił się danego przewinienia w Sieci. Zanim więc zdecydują się zrobić coś takiego, powinny przemyśleć to i zastanowić się, czy warto narażać się na nieprzyjemności.
Dzieci nie powinny też zapominać o tym, że Internet ma tę przewagę nad światem rzeczywistym, że w każdej chwili można się wylogować.
Młodzi ludzie powinni korzystać z tej możliwości zwłaszcza wtedy, kiedy przydarzy się im coś, co ich zdenerwuje lub sprawi, że poczują się zakłopotani, albo kiedy po prostu nie będą mieli ochoty na dalszą rozmowę.
• Etykieta – przestrzegaj!
Etykieta to zbiór zasad zachowania, które obowiązują w danym miejscu lub środowisku. Również w Internecie ustalono, co można robić, a czego należy unikać, jakie zachowania są w porządku, a jakie uznaje się za nietaktowne, złe czy niewłaściwe. Jest to tak zwana Netykieta, czyli zasady wypracowane przez użytkowników Internetu, których powinni przestrzegać wszyscy internauci, żeby korzystanie z Sieci było przyjemne dla każdego. Zasady Netykiety znajdują się w wielu miejscach w Sieci. Aby się z nimi zapoznać wystarczy wpisać to hasło w dowolną wyszukiwarkę. Hasło to znajduje się na stronie www.sieciaki.pl w dziale „Netykieta” oraz na stronie www.dzieckowsieci.pl.

Oprócz tych ogólnych zasad w poszczególnych miejscach w Sieci – np. na forum, w grupie dyskusyjnej albo na konkretnym czacie obowiązują szczegółowe wskazówki dotyczące tego, jak należy postępować. Zwykle łatwo je znaleźć i warto się z nimi jak najszybciej zapoznać, żeby nie łamać panujących w danym miejscu zasad. Na ogół są one ujęte w tzw. FAQ (Frequently Asked Questions – Najczęściej Zadawane Pytania). Niedostosowanie się grozi, w najlepszym przypadku, trudnościami w znalezieniu odpowiedzi, a jeśli łamiemy normy zachowania w rażący sposób, możemy otrzymać bana (ang. ban – wyjęcie spod prawa, zakaz), co oznacza okresowe lub stałe pozbawienie możliwości
korzystania z danego miejsca w Internecie.
• Rodzice – ufaj!
Nauczyciele, rodzice lub opiekunowie są jedynymi osobami, którym dziecko może zawsze zaufać. Dziecko powinno mieć świadomość, że rodzicom zawsze zależy na jego bezpieczeństwie. Jeżeli w Sieci przytrafi mu się coś, co sprawi, że poczuje się zakłopotane, urażone albo w jakikolwiek sposób skrzywdzone, powinno powiedzieć o tym właśnie rodzicom. Oni będą wiedzieli, co zrobić.
Korzystanie z doświadczenia rodziców za każdym razem, kiedy ma się wątpliwości, jak się zachować lub jak postąpić w danej sytuacji to najlepszy sposób na uniknięcie wielu kłopotów.
Dzieci powinny wyjaśniać rodzicom, co robią w Sieci. Może uda im się dzięki temu przekonać ich do możliwości, które daje Internet. Wiedza na temat tego, co dzieci robią w Internecie, pozwoli rodzicom także lepiej zadbać o bezpieczeństwo swoich pociech.
• Nieuczciwość – wystrzegaj się!
Internet jest bogatym źródłem nie tylko wiedzy, ale także konkretnych materiałów. Można tu znaleźć mnóstwo programów, filmów, utworów muzycznych, elektronicznych wersji książek, itp. Należy pamiętać, że przechowywanie na dysku niektórych z tych materiałów bez zapłacenia za nie jest niezgodne z prawem – to po prostu kradzież, za którą grożą surowe kary. Większość rzeczy, za które trzeba płacić (np. oprogramowanie), ma swoje darmowe odpowiedniki – wybór jednego z nich bywa najlepszym rozwiązaniem, kiedy nie stać nas na zakup danej rzeczy.
Trzeba też pamiętać o przestrzeganiu praw autorskich. Wszystkie teksty dostępne w Sieci zostały przez kogoś napisane i nie można ich dowolnie kopiować i używać za swoje.Często autor określa, w jaki sposób można korzystać z tego, co napisał – należy przestrzegać jego zaleceń. Jeżeli
autor ich nie zamieścił, trzeba spróbować ustalić jego adres e-mail (zazwyczaj podaje się go na początku lub na końcu tekstu) i powiadomić go, że chciałoby się wykorzystać zamieszczone przez niego materiały (określając, co dokładnie zamierzamy z nimi zrobić). Jeśli niemożliwe będzie ustalenie adresu autora, można skontaktować się z administratorem danej strony – on z pewnością będzie mógł nam pomóc.
• Edukacja – ucz się i ucz rodziców!
Sieć to niewyczerpane źródło wszelkiego rodzaju wiedzy. Dzieci i młodzież korzystające z Internetu świetnie o tym wiedzą. Ale czy zdają sobie sprawę ze wszystkich jego możliwości? Powinny szukać w Sieci treści zgodnych ze swoimi zainteresowaniami, a na pewno odkryją coś ciekawego.
A czy ich rodzice potrafią korzystać z Sieci? Dzieci mogą im w tym pomóc, zaczynając od najprostszych spraw – założenia im skrzynki e-mail i nauczenia ich jak się nią posługiwać.
• Tabela – używaj!
Uzależnienie od Internetu to zjawisko, którego skala rośnie wraz z rozwojem Sieci. Internet wciąga i łatwo można zmarnować w nim dużo czasu nie zdając sobie sprawy z jego upływu. Najlepiej zatem zracjonalizować użytkowanie Sieci. W tym celu można sporządzić tabelę do wpisywania planowanych czynności w Internecie wraz z przewidywanym czasem na ich wykonanie. Ta metoda pomoże zachować kontrolę nad Siecią, bo w przeciwnym razie to ona może zapanować nad naszymi dziećmi.
(I.P)